Vitamin là một loại chất dinh dưỡng thiết yếu để duy trì hoạt động của quá trình trao đổi chất. Nếu thiếu Vitamin, sẽ là tiền đề phát triển cho những căn bệnh nguy hiểm. Chính vì điều đó, mà các viên thuốc tổng hợp Vitamin ra đời, nhằm giải quyết vấn đề thiếu hụt chúng ở cơ thể con người. Tuy vậy, việc sử dụng vitamin phải thật hợp lý và đúng chỉ định, không thể lạm dụng và thay thế hoàn toàn cho những vitamin có từ tự nhiên

1. Chức năng và quy trình hoạt động của Vitamin:

Vitamin có chức năng sinh hóa đa dạng. Vitamin A hoạt động như một chất điều chỉnh sự phát triển và biệt hóa tế bào và mô. Vitamin D cung cấp chức năng giống như hormone, điều chỉnh chuyển hóa khoáng chất cho xương và các cơ quan khác. Các vitamin B có chức năng như các đồng yếu tố enzym (coenzyme) hoặc tiền chất cho chúng. Vitamin C và E có chức năng như chất chống oxy hóa.

Cả việc thiếu vitamin và dư vitamin có thể gây bệnh đáng kể về mặt lâm sàng, mặc dù tiêu thụ quá nhiều lượng vitamin tan trong nước là ít có khả năng xảy ra.

Đa phần cơ thể hấp thu vitamin từ thức ăn, nhưng một số ít thu được bằng các nguồn khác, ví dụ, hệ vi sinh đường ruột (hệ vi khuẩn chí) có khả năng sản sinh ra một  số vitamin (vitamin K) và biotin hoặc vitamin D được tổng hợp trong da nhờ tác động của ánh sáng mặt trời.

2. Định nghĩa vitamin tổng hợp:

Vitamin tổng hợp là một sự sáng tạo của con người, dưới hình dạng như: viên nén, viên nang, bột nhão, bột, chất lỏng hoặc dạng bào chế, nhằm phục vụ như một chế phẩm bổ sung vitamin, khoáng chất, và các yếu tố dinh dưỡng khác.

Vitamin tổng hợp được Ủy ban Codex Alimentarius (cơ quan của Liên Hợp Quốc về tiêu chuẩn thực phẩm) công nhận là một loại thực phẩm.

3. Thành phần và sản phẩm:

Không có định nghĩa khoa học về liều lượng tiêu chuẩn cho vitamin tổng hợp. Tùy thuộc vào nhà sản xuất mà một chế phẩm vitamin tổng hợp có thể chứa nhiều thành phần khác nhau như: vitamin C, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12,  C, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12, A, E, D2,…

Tại Mỹ, FDA yêu cầu bất kỳ sản phẩm nào được bán trên thị trường dưới dạng “vitamin tổng hợp” phải chứa ít nhất ba loại vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, liều lượng phải nằm dưới ” giới hạn cơ thể chịu được” và không được phép có các chất bao gồm thảo dược, hormone hoặc thuốc.

Các nghiên cứu y khoa đã chỉ ra rằng: việc bổ sung vitamin tổng hợp ở người khỏe mạnh là không cần thiết vì vitamin tổng hợp không giúp ngăn ngừa ung thư, bệnh tim hoặc các bệnh khác.

Tuy nhiên, các tiến sĩ y khoa lại khuyến khích nhóm người hấp thu dinh dưỡng kém, hoặc những người có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa điểm vàng nên thường xuyên sử dụng vitamin này.

Dựa theo giới tính, độ tuổi, đối tượng khác nhau mà công thức bào chế vitamin tổng hợp cũng khác nhau. Ví dụ: một loại vitamin tổng hợp cho nam giới có thể ít chất sắt hơn, trong khi vitamin tổng hợp cho người cao tuổi có thể thêm vitamin D nhiều hơn.

4. Lạm dụng Vitamin tổng hợp:

Vitamin tổng hợp tỏ ra hiệu quả ở những nhóm người quá bận rộn với công việc và không có thời gian để nấu ăn thường xuyên, hoặc những người có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn bình thường như bệnh nhân, phụ nữ mang thai, người tập thể hình hoặc những người gặp vấn đề khả năng hấp thụ.

Tuy nhiên, không nên lạm dụng và xem chúng như một món ăn đều đặn, bởi vì trong các khẩu phần ăn mỗi ngày đã chứa các thực phẩm từ vitamin tự nhiên.

Nhiều người đã lạm dụng vitamin do uống thuốc bổ sung quá liều kéo dài, không tuân thủ theo hướng dẫn của thầy thuốc, hay tự ý mua để sử dụng cho bản thân và gia đình có thể dẫn tới ngộ độc, nhất là trẻ em và phụ nữ mang thai.

Ngoài ra, thừa vitamin còn gây gan lách to, thiếu máu nhược sắc, chán ăn, mẩn ngứa, to đầu, chóng mặt, buồn  nôn… Lượng vitamin tăng cao trong cơ thể sẽ gây ảnh hưởng đến gan, làm mỏng xương, khiến tăng rủi ro bị khuyết tật thai nhi.

Đặc biệt hơn với nhiều kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy:  Nếu lạm dụng vitamin sẽ gây ra ngộ độc cho cơ thể, làm tăng hàm lượng calci trong máu, phát sinh hiện tượng buồn nôn, sút cân, mệt mỏi, suy thận đọng calci ở thận, dẫn tới tử vong.

Ngoài ra, thừa vitamin còn gây ra tỷ lệ phospho máu giảm, kết hợp tăng calci máu gây nôn, chán ăn, tiêu chảy, đau các khớp, sốt cao, chảy máu võng mạc, rối loạn tâm thần, co giật dạng động kinh

Cần lưu ý rằng cái gì xuất phát từ tự nhiên vẫn là hiệu quả nhất, việc thay đổi chế độ ăn uống hợp lý để bổ sung dinh dưỡng luôn là phương pháp an toàn, hiệu quả nhất với cơ thể. Chỉ bổ sung vitamin tổng hợp khi thật sự cần thiết và nên tham khảo sự chỉ định của bác sĩ.